Có câu “Đi thưa, về trình”. Nhà thì có chủ, mà đất thì có Thổ công, sông thì có Hà bá, bếp núc thì có Táo quân. Người Việt xưa nay coi trọng lễ nghĩa, đi đâu, làm việc gì cũng đều chào hỏi lễ phép. Khi chuyển nhà, người chủ gia đình hay người đại diện cũng đều phải thưa hỏi thần linh, thổ địa của nơi ở mới. Tuy nhiên, việc chào hỏi lại cần phải đúng người, đúng lúc, và đúng chỗ. Bởi vậy khi dọn về nhà mới gia chủ phải tuân theo các phong tục cổ truyền như:
– Xem ngày lành, tháng tốt, giờ đẹp để chuyển nhà (~ đúng lúc)
– Thắp hương, khấn bái thần linh, Thổ công (~ đúng người)
– Thực hiện các thủ tục về nhà mới (~ đúng chỗ)
Trong đó, xem ngày lành tháng tốt để chuyển nhà là việc đầu tiên. Tuy nhiên, có quan điểm cho rằng kiêng chuyển nhà vào tháng 3 âm lịch và tháng 7, điều này có đúng không ?
Bắt nguồn từ quan điểm cho rằng tháng 3 có tiết Thanh Minh gắn với lễ tảo mộ còn tháng 7 có tiết Vu Lan gắn với lễ Vu Lan báo hiếu. Trong 24 tiết khí của một năm thì 2 tiết nói trên được xem là thời gian mối liên hệ giữa con người với các anh linh tổ tiên, người thân thể hiện rõ nhất.
Người Việt cũng quan niệm rằng ‘trần sao âm vậy’ và người thân thích sau khi qua đời thì vong linh của họ vẫn còn tồn tại theo sát người thân ở trên trần gian. Bởi thế, việc di chuyển nhà cửa cũng có ảnh hưởng tới ‘vong linh’ người đã khuất.
Xem ngày tốt xấu chuyển nhà: Kiêng kỵ tháng 3 âm lịch
Sách Phong thủy cho người mua nhà của Nxb Thanh Hóa nói rằng: “Tháng 3 có tiết Thanh Minh, tháng 7 có tiết Vu Lan là hai tiết có liên quan đến người chết. Ngày Chuyển nhà tháng 3, tháng 7 âm lịch dễ kinh động đến người chết”.
Tuy vậy, tài liệu trên cũng nói rằng thời nay, nhiều người bị buộc phải chuyển nhà như bị giải tỏa, vỡ nợ, thiên tai sạt lở thì cũng không nên quá cầu toàn chấp nhặt tục cổ. Ngoài ra một số ý kiến cũng cho rằng trước tiết Thanh minh từ 3 đến 7 ngày chuyển nhà cũng không sao.