Nguồn gốc của việc kiêng kỵ
Theo tập tục của dân gian, cứ đến ngày rằm và mùng 1 đầu tháng, từ quan to chức lớn cho tới dân thường đều phải thắp hương trên bàn thờ tổ tiên. Ngoài ra, ở nhiều địa phương còn cần phải kiêng kị nhiều điều. Con người thời nay đều không hiểu và không biết đến đầy đủ những tập tục đấy.
Mùng một theo lịch âm được dựa vào việc hôm đó trên trời có trăng hay không, trăng trong hay khuyết. Gồm có 4 giai đoạn là: hối – sóc – huyền – vọng. Hối là cuối tháng, sóc là mùng một. Trăng lưỡi liềm lúc chưa tròn ( thượng huyền) và khi gần trong (hạ huyền). Vọng chính là trăng rằm.
[postblock id=”bottom”]
Vì ngày mùng 1 là khởi đầu của mỗi tháng, nên nó được quy ước dựa trên sự mở đầu của một chu kỳ tuần trăng. Các nhà thiên văn cổ phương Đông quy ước khởi đầu của tuần trăng là thời điểm đối xứng với khi Trăng tròn, khi Mặt Trăng đi qua mặt phẳng chứa Trái Đất và Mặt Trời, tức là toàn bộ phần được chiếu sáng của nó không hướng về phía Trái Đất. Thời điểm này được gọi là “điểm sóc”. Âm lịch quy ước rằng ngày nào có chứa điểm sóc thì ngày đó là mùng 1 của tháng.
Kiêng kỵ ngày rằm và mùng 1 đầu tháng
Vào ngày rằm và mùng 1 đầu tháng, khi bước vào cửa, khách đến chơi nhà là nữ phải bước chân phải còn nam bước chân trái. Theo xem bói dân gian, khách không được dẫm vào ngưỡng cửa mà bước càng cao càng tốt.
Khi thắp hương thì ba cây là cầu phúc cho bản thân, sáu cây là cầu phúc cho cha mẹ, chín cây là cầu phúc cho con cháu. Nếu đốt 13 cây là công đức viên mãn.
Thắp hương không được dập đầu lần nữa. Khi thắp, tay trái lấy hương, tay phải lấy đèn hoặc nến. Bởi người thường thì hay dùng tay phải giết gà xẻo cá, nếu là người thuận tay trái thì phải đổi ngược lại.
Trước khi châm hương phải châm cháy càng tốt. Tay trái ở trên, tay phải ở dưới cầm hương, giơ cao quá đầu. Cắm hương vào bình xong thì vái lạy. Cách vái lạy nên theo đúng như cách mọi nguời hay vái Bồ Tát hoặc Phật La hán.
Tư thế quỳ lạy trong ngày rằm và mùng 1 đầu tháng: Trước hết, quỳ gối bên phải (gồm toàn bộ gối, cẳng chân và mu bàn chân) sát đất, kế đến là gối bên trái, rồi đến hai khuỷu tay sát đất, hai bàn tay ngửa ra duỗi thẳng quá trán, sau cùng là đỉnh đầu đặt sát đất, giữ yên một lúc, như thế gọi là một lạy.
