Ý nghĩa văn khấn 23 Tết
Theo tín ngưỡng dân gian của người Việt, Táo Quân có nguồn gốc từ 3 vị thần linh là Thổ Công, Thổ Địa và Thổ Kỳ. Sau được việt hóa thành huyền tích 2 ông 1 bà. Là các vị thần Nhà, thần Bếp và thần Đất. Tuy nhiên để cho ngắn gọn nhiều người vẫn gọi chung với cái tên là Táo quân hoặc ông Táo.
Người Việt Nam quan niệm rằng đến ngày 23 tháng Chạp âm lịch, các táo lại về trời để thưa với Ngọc Hoàng những chuyện xảy ra dưới nhân gian.
Chính vì thế, lễ cúng tiễn ông Công ông Táo về trời được chuẩn bị rất thịnh soạn với mong muốn những điều tốt đẹp nhất sẽ được tâu với Ngọc Hoàng. Còn những điều không may, xui xẻo thì báo cáo nhẹ đi. Bài văn khấn 23 Tết nhằm xin các vị ông Công ông Táo về trời tấu trình được thuận lợi. Thay lời gia chủ cảm tạ suốt năm qua các vị đã bảo về và soi sáng gia đình.
Lễ cúng Ông Công Ông Táo từng miền
Bắc, Trung, Nam mỗi miền lại có cách cúng ngày 23 Tết riêng biệt.
Đối với miền Bắc, người ta bắt đầu từ ngày 20 đến muộn nhất là trưa ngày 23 tháng Chạp. Vì có quan niệm rằng sau buổi trưa ngày 23 thì ông Công và ông Táo sẽ bay về trời, không còn ở trần gian.
Lễ vật cúng ngoài vàng mã, cá chép còn có xôi chè. Khi nấu chè, người ta thường bôi chè lên đầu ông Táo để các Táo báo cáo được ngọt giọng hơn.
Bàn thờ Táo Quân ở miền Bắc thường bày cao hơn so với bàn thờ gia tiên. Trên đó có đầy đủ áo, mũ, hia. Sau khi cúng xong, hóa vàng mã và tiễn các vị thần về trời bằng cách thả cá chép xuống ao, hồ, sông, suối…
Người miền Trung, người dân thường thờ ông Táo trên bàn thờ. Lễ cúng được diễn ra vào đúng ngày 23 tháng Chạp rất long trọng. Công việc đầu tiên là thay cát trong bát hương và lau dọn bàn thờ sạch sẽ. Sau lễ cúng, tượng các ông Táo cũ bằng đất nung được dọn ra khỏi bàn thờ bếp và được chuyển đến đặt tại am miếu ở đầu xóm, hay dưới gốc cây thụ ngã ba đường. Sau đó họ sẽ rước tượng ông Táo mới lên bàn thờ để bắt đầu một năm mới tiếp theo.
Người miền Nam, vẫn có những lễ vật giống với ngoài Bắc, còn có thêm một đĩa đậu phộng, kẹo vừng. Có thêm hình con cò, con ngựa làm bằng giấy ngụ ý “ cò bay, ngựa chạy”. Người miền Nam thường cúng ông Táo vào buổi đêm, khoảng 10 đến 23h.
Văn khấn 23 Tết chuẩn nhất
Nam mô a di đà Phật! (3 lần)
Con lạy chín phương Trời, mười phương Chư Phật, Chư Phật mười phương
Con kính lạy Ngài đông trù Tư mệnh Táo phủ Thần quân.
Tín chủ (chúng) con là: ……………
Ngụ tại:…
Hôm nay, ngày 23 tháng Chạp tín chủ chúng con thành tâm sắp sửa hương hoa phẩm luật, xiêm hài áo mũ, kính dâng tôn thần. Thắp nén tâm hương tín chủ con thành tâm kính bái.
Chúng con kính mời ngài Đông trù Tư mệnh Táo phủ Thần quân hiển linh trước án hưởng thụ lễ vật.
Cúi xin Tôn thần gia ân xá tội cho mọi lỗi lầm trong năm qua gia chủ chúng con sai phạm.
Xin Tôn thần ban phước lộc, phù hộ toàn gia chúng con, trai gái, già trẻ sức khỏe dồi dào, an khang thịnh vượng, vạn sự tốt lành.
Chúng con lễ bạc tâm thành, kính lễ cầu xin, mong Tôn thần phù hộ độ trì.
Nam mô A di đà Phật! (3 lần)