Sống ở đời tâm an mới là phúc. Một người có nội tâm an tường, khi đối mặt với hết thảy cực khổ nhân sinh đều có thể xem nhẹ. Cuộc sống hàng ngày vốn có nhiều áp lực và va đập. Bạn khó mà tránh được những bất đồng, mâu thuẫn trong công việc, sinh hoạt hàng ngày… Khi xảy ra tranh cãi, người giữ được nội tâm an tịnh mới an nhiên mà hạnh phúc, không chấp niệm.
Tâm an là phúc: Được mất tùy duyên
Chuyện được mất ở đời cũng do duyên mà có. Phật dạy: “Hữu duyên ở lại, vô duyên rời đi”. Vạn vật đều có quy luật của riêng nó, con người sống đừng nên truy cầu cảnh vật bên ngoài mà phải chú trọng đến nội tâm bên trong của bản thân mình. Một người nếu có thể tùy duyên mà đối đãi với hết thảy thì mọi cảnh vật bên ngoài đều trở nên tuyệt hảo. Tùy duyên là cách nhanh nhất giúp chúng ta thoát khỏi phiền não. Nhân sinh, bởi vì quá để ý cho nên thống khổ, bởi vì hoài nghi cho nên bị thương tổn, bởi vì xem nhẹ cho nên khoái hoạt, bởi vì xem nhạt cho nên hạnh phúc.
Lý Ngư có câu: “Danh lợi hư vinh, có điều gì đáng để quá bận rộn. Chuyện được mất hãy để tự biên tự diễn. Kẻ được chưa chắc mạnh. Kẻ mất chưa chắc yếu. Hãy nhân lúc cơ thể còn khoẻ mạnh, thả lỏng bản thân. Phiêu diêu tự tại, buông bỏ trói buộc. Thì dù chỉ còn chút thời gian, ta cũng nguyện buông say một cõi…”.
Tùy duyên không phải không hành động, không cầu tiến, không gánh trách nhiệm, mà là với người, với sự việc ta so sánh ít mà lý giải nhiều. Không phải trốn tránh mà là bình tĩnh lựa chọn, là có thể đối đãi lấy bỏ được mất, có được và từ bỏ một cách độ lượng.
Không suy tính thiệt hơn, cố gắng hết khả năng của mình, những gì bản thân có thể làm được thì cứ hết lòng hết dạ mà làm, còn không làm được thì hãy để thời gian xử lý. Tâm thái như vậy sẽ không khiến bản thân quá mệt mỏi, cũng sẽ không khiến tâm trí của mình uể oải, phiền muộn.
Lúc này, bạn sẽ thấy đau đớn vì những mặc cảm thua cuộc, yếu thế, tự cho mình là kẻ kém cỏi, cay đắng vì thất bại. Thậm chí, nếu bạn chiến thắng bạn cũng sẽ có cảm thấy ân hận. Bởi đằng sau cái gọi là được mất, hơn thua, chiến thắng – thất bại, đó là những xa cách, đổ vỡ vì cái tôi ngạo mạn, cư xử không có trên dưới, thiếu tôn trọng nhau.
Tâm an là phúc: Buông bỏ là phúc
Tới một độ tuổi nhất định, bạn sẽ hiểu ra rằng: Trên đời này không có bài toán nào không giải được, cũng không có sự tình nào không buông bỏ được. Quãng đời còn lại sau này nguyện không tranh đấu, không tham vọng vì danh lợi. Chuyện gì không phải của mình, không can dự quá nhiều.
Có chút danh, không tranh là người trí tuệ
Có chút lợi, không hưởng là người từ bi
Có chút thị phi, người bơ đi sẽ thanh tịnh
Có chút phiền não, buông bỏ an tĩnh một đời.
Bỏ có nghĩa là thôi ép buộc, thôi chống cự hoặc tranh đấu, để đổi lấy một cái gì cường mạnh hơn và trọn vẹn hơn. Nó phát sinh từ một sự cho phép mọi việc có mặt như chúng là, mà không bị mắc kẹt vào bản chất dính như keo của lòng tham muốn, của thương và ghét. Hành động ấy cũng tương tự như là ta mở rộng bàn tay ra, buông bỏ một vật gì mà mình hằng mãi mê nắm giữ.
Cho nên, nếu chúng ta biết buông bỏ trong đời sống hiện tại, buông đi những danh lợi, những hận thù chấp nhặt, bỏ đi những mưu cầu tính toán cho bản thân, những “Tham – Sân – Si” trong cuộc sống thường ngày thì sẽ tự tìm thấy cho bản thân niềm an vui và thanh thản trong tâm hồn.
Chỉ có buông bỏ hết tất cả thì lòng ta mới rộng mở, mới có thể thấy được những điều tốt đẹp ở phía trước. Hạnh phúc hay khổ đau đều do chính bạn lựa chọn, nếu biết trân trọng mọi thứ đã và đang có, bạn sẽ không làm lãng phí thời gian, sẽ không để lỡ đời mình.
Buông bỏ là một sự lựa chọn của tư duy và một sự khôn ngoan của cuộc sống. Cuộc sống không chỉ là sự sở hữu, mà còn có sự buông bỏ. Bởi vì, khi bạn nắm chặt tay, sẽ không có gì bên trong, nhưng khi bạn nới lỏng tay thì cả thế giới sẽ nằm trong tay bạn. Học cách buông bỏ bạn sẽ được sống một cuộc đời hạnh phúc và bình yên hơn.
Tâm an là phúc: Sủng nhục bất kinh
Ý tứ câu đối này thuyết rằng, khi hành xử hay làm việc gi nếu có thể trong khổ nhục mà xem bình thường như việc hoa nở rồi tàn, có thể khi gặp sự việc mà bất động tâm, với công danh lợi lộc có thể xem được mất như là mây hợp rồi tan như là biến huyễn (thay đổi bất thường), có thể thản nhiên không nghĩ. Nói một cách thâm sâu, tức là một bậc đại trí huệ đối với mọi sự, mọi việc, đối với danh lợi thì có thái độ đúng. Đắc chi bất hỉ, thất chi bất ưu, sủng nhục bất kinh, khứ lưu vô ý (được mà không mừng, mất mà không ưu phiền, nhẫn nhục bất động, không nghĩ việc lưu [lại gì trong quá] khứ). Thái độ xử thế như thế này có thể đạt đến được tâm cảnh bình hòa, cảnh giới tinh thần là tự nhiên, đạm bạc.
Trong tâm vô tư, không tư lợi thì trời đất khoáng đạt. Nếu trong tâm không có quá nhiều tư dục, thì sẽ không lo được lo mất. Kiên thủ trong sâu thẳm tâm linh cao quý, kiên định theo bản thân mà nhận định con đường của mình, nhưng không phân biệt được mất trong suy nghĩ, nhưng không phân biệt xem trọng thành bại, nhưng không có cái nhìn phân biệt đối xử với người khác. Ngay cả không thể được theo ý muốn, thì chỉ là bản thân ‘vấn tâm vô quý’ (tự hỏi lòng không thẹn), chiếu theo con đường bản thân mà đi, không cần quan tâm việc bình thuyết với người khác.
Giữa nhân sinh không thể tránh được việc gặp một số người không thể lý giải được. Kỳ thật mỗi một người chân tu đều có năng lực ‘lực khả phách sơn’ (có đủ sức để rơi núi ấp biển), sở dĩ bị xem như nhu nhược dễ bị bắt nạt, kỳ thật nguyên nhân là người ta không hiểu được cái gọi là “từ bi và uy nghiêm đồng tại”. Có một vị đắc đạo đã thuyết qua: đạo gia đeo kiếm, thủ trì phất trần quét, phủi bụi, là để thanh trừ tà ác, bảo vệ vũ trụ; thần thông phật pháp của Phật gia cũng là có sứ mệnh giống vậy, cũng là trừ tiệt tà linh, bảo hộ chúng sinh thiện lương và thương khung vô hạn.
