Trong ngũ hành Bát tự, Mùi hành Thổ, là tiết Hè. Chi này chủ tháng 6 Âm lịch, quẻ Độn. Dương khí thêm sâu, hỏa cục biến yếu. Do Mão Mộc thịnh vượng thì tự sinh thành rừng, Mùi là Thổ khố, lấy đất bao quanh trăm cây bách thảo mà sinh trưởng nên còn chủ vườn hoa, vườn cây.
Các dấu hiệu của Mùi gồm có đất khô hạn, Mộc khố, đình viện, tường thành, giếng cạn, bia mộ mới dựng, xưởng gia công đồ mộc, vườn hoa, vườn cây, quán rượu… Xét về bộ phận cơ thể, Mùi chủ cổ tay, da dẻ, cơ bắp, thụt, tì vị, hệ thống tiêu hóa… Về con số Mùi là 2, 6, 8.
Sách cổ Tam Mệnh Thông Hội viết
“Mùi ở Quý Hạ, âm nhiều và hỏa suy dần, trong mùi có Ất mộc, có Đinh hỏa là tạng quan tạng ấn mà không tạng tài vậy, không hội được với Hợi Mão tức bị hình khó biến, chỉ lấy hỏa mà luận, không bị Sửu Tuất hình xung thì cũng không mở được khố, khó được quan ấn, trụ trung không có hỏa thì sợ vận hành gặp kim thủy, nhựt thời mà lạnh nhiều thì thích thiên về nơi Bính Đinh, cho nên khi dụng thần tốt hay xấu thì cần phải phân hiểu rõ ràng, không nên có chút sai lầm vậy.”
Mùi chủ hoa viên. Có người thường nhầm hoa viên thuộc Mão, nhưng đây là điều nhầm. Hoa viên là Mùi, vì sao lại vậy? Do Mão Mộc thịnh vượng thì tự sinh thành rừng, Mùi là Mộc khố, lấy đất bao quanh trăm cây bách thảo mà sinh trưởng nên còn chủ vườn hoa, vườn cây. Người tuổi mùi gặp các tuổi Thổ khác thì cực tốt, như Tân Mùi gặp Mậu Tuất, hai can này sẽ hỗ trợ cho nhau.
Sách cổ Nhất Chưởng Kinh viết
(Môn này không chép Thiên Can, chỉ cần lấy Địa Chi ở trong bàn tay, mà biết được tốt xấu, ưu phiền, hối lận, được mất,… của người ta rõ ràng như ban ngày, chính là cái bí mật độ thế chẳng truyền ra ngoài vậy.)
Thiên Dịch tinh, tức là giờ Mùi. Bấm chưởng kinh, chỗ của nó trên tay trái là ở đốt trên cùng của ngón vô danh (ngón đeo nhẫn, áp út).
Nhân đạo nhược phùng thiên dịch tinh,
Bàn di ly tổ bất tằng đình,
Thân tâm bất đắc phiến thì tĩnh,
Tẩu biến thiên nhai thị vị trữ.
(Người ta nếu gặp sao Thiên Dịch
Dời nhà xa tổ chẳng thể dừng
Thân tâm chẳng được giờ nào tịnh
Đi khắp chân trời vẫn chưa yên).
Sao này chiếu Mệnh, chủ nhân mang mệnh ly hương biệt tỉnh, tình cốt nhục nhiều lao lực, thân tâm tự thành tự lập. Nếu gặp 5 sao Phúc, Quyền, Quý, Nhận, Thọ thì chủ làm quan cung cấp xe, ngựa, nhờ đó mà mệnh được hiển vinh. Nếu như gặp các sao Cô, Phá, Ách thì như gió thổi lá cây trôi nổi trên sóng nước, tâm vượn ý ngựa (tâm viên ý mã – ý nói linh động chẳng được tĩnh), là hạ-mệnh ra ngoài vân du trên giang hồ vậy. Nếu phạm nặng (trùng lặp nhiều) mà Nhận, Ách tương xung thì tất là dạng những kẻ bị lưu đày mà thôi.
Một số ý nghĩa tượng trưng của chi Mùi trong cổ học
Khái niệm: Khẩu vị, mùi vị, thịt rượu, yến tiệc, hôn nhân, hoan hủ, bái thần, gặp giữ, thu hoạch nhỏ, phủ định
Sự vật: Người béo, người có da có thịt, kẻ ham ăn, chải chuốt, chủ nhà hàng, khách sạn, đầu bếp, nghệ nhân trà, cha mẹ, người già, cô dì, quả phụ…
Nhân tướng: Béo, dáng người đậm, nhiều thịt, da dẻ khô, môi dầy
Tính cách: Tính tình hoan hỉ, hào phóng, lạc quan, thông thư đạt lý
Bộ phận cơ thể: Đầu, tì vị, vai phải, tay, lưỡi, gan, da dẻ, cổ tay
Phương vị: Nam hướng Tây
Thời tiết: Nhiều mây, khô nóng
Màu sắc: Vàng
